Công dụng Xe_thổ_mộ

Xe thổ mộ có thùng (hay là khoang chứa người) dài 1,18m đến 1,2m, chiều cao 1m bằng gỗ mít, phía trên chia làm ba ô cửa sổ, chiều ngang (bề rộng) thùng xe 0,85m đặt chồng lên hai gọng (để kết nối với càng xe) dài 2,7m (từ cuối thùng đến đầu gọng) vít cứng trên bộ nhíp thép bốn lá (bốn trên bốn dưới) hình trái khế (ô-van) tạo đàn hồi nâng thùng xe thăng bằng khi xe chạy, cặp vào một thanh ví bằng thép, hai đầu trui đến độ thép xanh luồn vào hai ổ trục (không dùng bạc đạn). Xe có thể chở 8-10 hành khách, hoặc chở hàng hóa rau cải bông hoa độ vài ba trăm ký (một chiếc xe ngựa thông thường chỉ chở được 5 đến 6 người cùng với quang gánh, thúng mủng, hay tất tật những gì tương đương mà sức ngựa có thể mang[4]). Xe không có băng ghế cho khách ngồi, chỉ gọn lỏm một sàn xe trải lên chiếc chiếu bóng. Khách đi xe cùng nhau "an tọa" trên sàn xe, túm tụm co chân bó gối suốt hành trình.[2]

Một chiếc xe thổ mộ kiểu bình dân đặt tại khu du lịch Bình Quới, thành phố Hồ Chí Minh

Ngoài ra nét đặc sắc nhất của chiếc xe thổ mộ đó là ở bánh xe. Mỗi bánh xe thổ mộ được ghép từ 6 miếng gỗ, gắn kết với 12 chiếc căm (tăm xe) cắm vào trục bánh xe. Gỗ làm bánh xe cũng phải là gỗ Giáng Hương để tránh bị nứt, nẻ và được tiện khá sắc sảo, ngoài cùng bọc lòng máng (niềng bằng sắt) trở ngược hình chữ U gắn bao quanh bánh xe rồi hàn lại sao cho tròn, cho khít và ngoài cùng được đệm một lớp cao su cắt từ lốp xe hơi để tròng lớp vỏ cao su cắt ra từ vỏ xe tải xe hơi, nối hai đầu cao su bằng một cọng kẽm cứng. Một bộ yên lưng bằng da có hai quai lồng vào hai gọng đặt hai bên vai ngựa. Sợi yên lưng xuôi trên sống lưng ngựa và lồng vào đuôi (để khi xuống dốc ngựa ghìm chiếc xe lại), ngoài ra có dây bụng mắc vào dưới bộ yên lưng có tác dụng nâng ngựa khi xe chạy, xà ích đôi khi nhờ khách ngồi dịch lên trên hoặc lùi xuống chút là để cho ngựa không bị sức nặng đè vai hoặc bó chặt ngực khó chạy. Điều đặc biệt của bánh xe thổ mộ là không dùng bạc đạn, mà tra trực tiếp bánh xe vào trục xe để chạy.[5]

Bên trong thùng xe, khách ngồi trên chiếc chiếu bông đâu mặt nhau, chân co về một phía, guốc dép máng ở hai cọc sắt phía sau hai góc thùng, ít người thì khách ngồi thòng chân ở phía có bàn đạp lên, xuống dễ dàng. Phía đầu thùng xe hai bên là cặp tai đèn. Hai cái vè chở hàng (porte bagage) bằng gỗ bề ngang hơn tấc tay, uốn lượn như dợn sóng rất thẩm mỹ, cặp trên hai bên thùng xe có sức chịu lực mỗi bên khoảng ba bốn mươi ký. Trên cùng là cái mui uốn cong, lợp thiếc nhô ra tới nửa mình ngựa, khum lại như cái vành mũ.[5]

Liên quan

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Xe_thổ_mộ http://quehuongngaymai.com/forums/showthread.php?t... http://www.tongsan.net/index.php?option=com_conten... http://www.phunuonline.com.vn/honnhan-giadinh/2010... http://www.thanhnien.com.vn/news/Pages/200943/2009... http://daidoanket.vn/index.aspx?ChiTiet=17418&Menu... http://www.daidoanket.vn/PrintPreview.aspx?ID=1539... http://www.nguoiduatin.vn/xe-tho-mo-ky-uc-mot-thoi... http://www.dnrtv.org.vn/music/bai-hat/chiec-xe-tho... http://phapluattp.vn/20110404112016536p0c1112/nguo... http://www.qdnd.vn/QDNDSite/vi-VN/61/43/6/66/66/13...